Bijeen­komsten radicale ver­nieuwing van het (zorg en wel­zijns)on­derwijs

• 9 mei 2023
• 13:30 - 16:30
• Kanaal30, Utrecht

TwitterFacebookWhatsAppLinkedInPin It

Mensen in de beweging Radicale vernieuwing jeugdzorg geven het al aan sinds de opstart van ons netwerk: als we de jeugdzorg echt radicaal willen vernieuwen, moeten we beginnen bij het fundament. En dus ook bij het (zorg en welzijns)onderwijs. Wat kan daar anders? Tijdens drie bijeenkomsten gaan we met deze vraag aan de slag. Je bent van harte welkom! We organiseren de bijeenkomsten samen met de bewegingen Radicale vernieuwing langdurige ggz en Radicale vernieuwing in het verpleeghuis en thuis. Vanuit die laatste beweging wordt sinds 2017 aan Radicale vernieuwing zorgonderwijs gewerkt. 

Het volgende gedeelte uit ons Manifest laat zien hoe ons onderwijs er nu niet voor zorgt dat ieder kind zichzelf kan zijn en van daaruit constructief bij kan dragen – integendeel:

• “Een kind van zes dat huiswerk krijgt; cito-toetsen voor kleuters; een kwart van de basisschoolkinderen op bijles; om 8.00 uur naar school, om 18.00 uur pas thuis; school, BSO, de sportvereniging en zwemles, tot het uiterste gaan om de beste cijfers te halen, om er alles uit te halen wat er in zit. Want alleen dan word je succesvol. 
  
  Maar ook: een zorgarrangement als een kind even niet mee kan komen, grote aantallen kinderen met een diagnose, en groepen jongeren met burn-outs als gevolg van de prestatiedruk. Ondertussen is het jeugdzorggebruik explosief gegroeid: 1 op de 8 gezinnen in 2021 versus 1 op de 27 gezinnen 20 jaar geleden. We staan erbij en kijken er naar. We vinden dat dit niet kan, toch is dit de dagelijkse praktijk. 
  
  Kinderen moeten aan een ideaalbeeld voldoen. Op school, thuis en in hun vrije tijd. Met als standaard die van het hoogopgeleide autochtone gezin. Daardoor werken kinderen hard aan de ‘beste versie van zichzelf’. Ook krijgen kinderen al snel een stempel omdat ze afwijken van wat we normaal vinden. Waar ze vroeger een druk kind waren, krijgen ze nu hulp of medicijnen. Kortom, de weg die kinderen afleggen om op te groeien, is smal. Te smal. Dat zit een gezonde ontwikkeling in de weg.”

Wat we kunnen doen

Dus wat kunnen we in het onderwijs doen om kinderen hun vrijheid terug te geven en om te zorgen dat ieder kind zichzelf kan zijn? 
Echt bij het fundament beginnen, betekent in elk geval dat we elkaar van jongs af aan gaan leren hoe je mens kunt zijn, op een manier die bij jou past. Hoe je voor jezelf kunt zorgen, en voor anderen. 

Maar ook: hoe kan het zorg en welzijnsonderwijs zo vorm en inhoud krijgen, dat kinderen en jongeren die echt professionele ondersteuning nodig hebben ook echt goede ondersteuning krijgen? Nu wordt er vaak in gezinnen ingegrepen zonder feitelijke onderbouwing. Met grote schadelijke gevolgen voor kinderen, ouders en betrokken hulpverleners. En daarmee voor de samenleving als geheel. 

Jongeren geven aan: luister, sluit aan en beweeg mee. Maar hoe doe je dit als professional? Hoe leer je afstappen van het overnemen van zorg en ondersteuning van jongeren en ouders. Hoe leer je om mogelijkheden van mensen te stimuleren, mogelijkheden van individuen en van mensen onderling? Want gelijkwaardigheid en een ‘klik’ tussen hulpverlener en hulpontvanger, zijn voorwaarden voor goede hulp: hulp vanuit relaties. (Hier schreven we daar recent nog meer over.)

Dus wat is hiervoor nodig en mogelijk in het zorg en welzijnsonderwijs? Hoe wordt hier al aan gewerkt? Hoe kun je zelf en hoe kunnen we gezamenlijk omgaan met belemmeringen die we tegenkomen als we hieraan werken?

Voor en met wie?

Verschillende individuen en initiatieven in ons netwerk werken hier al op een of andere manier aan, of zouden dat (verder) willen. Hen nodigen we uit, maar ook een breder publiek: mensen actief in zorg en welzijn en het onderwijs, maar vooral ook mensen die zelf met zorg te maken hebben en de mensen om hen heen. En dus ook mensen uit de ggz en de zorg in het verpleeghuis en thuis.

Tussen dromen en doen!

9 mei, 14 september en 7 december organiseren we samen met de andere vernieuwingsbewegingen een drieluik. Met als thema: Tussen dromen en doen! Het programma vind je onderaan deze pagina.

Je kunt kosteloos meedoen en je hoeft niet aan de hele serie deel te nemen. Je kunt je voor elke losse ontmoeting aanmelden. Graag tot binnenkort!

Na je aanmelding ontvang je een vergaderverzoek als bevestiging van je deelname.

Sinds 2017

Onze vernieuwingsbeweging is geïnspireerd door de beweging Radicale vernieuwing zorg in het verpleeghuis en thuis. Vanuit die beweging worden sinds 2017 ook activiteiten georganiseerd rondom radicale vernieuwing van het zorgonderwijs. Er blijken veel meer mogelijkheden te zijn om aan te sluiten bij de praktijk en wat voor elk individueel mens belangrijk is. En voor het benutten van motivatie en talenten van mensen die nu nog niet benut worden – maar wel hard nodig zijn. En het behouden daarvan. Regels, systemen en gewoontes zitten ook bij onderwijsvernieuwing vaak in de weg, maar kúnnen ook ondersteunend zijn. Als de waarden van mensen het uitgangspunt vormen. Sinds 2017 bundelen mensen uit talloze onderwijsinitiatieven binnen deze beweging daartoe hun krachten.

Een greep uit vele concrete thema’s waar zij aan werken:

• Inzet en het opleiden van mensen op basis van competenties in plaats van op basis van diploma’s
• Werken aan professionele verantwoordelijkheid en het lef van medewerkers om ‘buiten de lijntjes te kleuren’, als dat nodig is voor het welzijn van cliënten
• Leervragen van studenten centraal stellen in plaats van star onderwijs-aanbod, op basis van de ervaringen die studenten zelf opdoen in de praktijk. Het vraagt om rekening te houden met hun unieke levenservaring en waarden. Hoe zorg je ervoor dat ieder een eigen leerweg kan gaan en toch een diploma krijgt dat in heel Nederland geldig en bruikbaar is? 
• De ervaring is dat leren en ontwikkelen uiteindelijk alleen lukt als iedereen in de zorgorganisatie daar betrokken bij raakt. Een zorgorganisatie wordt dan ook een lerende organisatie. Personeelsbeleid wordt dan ook een veranderkundig vraagstuk. Wat betekent dit in de praktijk?
• En wat betekent het voor docenten en onderwijsorganisaties om te werken vanuit de praktijk, vanuit de behoeften van mensen? En bijvoorbeeld om ervaringsdeskundigen ook lessen te laten verzorgen?
• In 2019 werkten deelnemers aan een publicatie: ‘Radicale vernieuwing zorgonderwijs. Binnenkijken bij vernieuwers: inzichten, voorbeelden en overdenkingen.’ De publicatie met nog veel meer voorbeelden is destijds overhandigd aan de minister van Volksgezondheid en de directeur-generaal van het ministerie van Onderwijs. Lees er hier meer over.

Programma

Bekijk het uitgebreide programma in de pdf hieronder:

Vervolg

Deel 2 van het drieluik is op 14 september: meer informatie.

Deel 3 op 7 december: meer informatie.