Om de rechtspositie en rechtsbescherming van jongeren in de gesloten jeugdhulp te verbeteren komen er nieuwe regels. Mede met dank aan ervaringsdeskundigen uit ons netwerk heeft LOC Waardevolle zorg (ondersteuner van onze vernieuwingsbeweging) het ministerie gevraagd om meer rechtsbescherming, zorgvuldigheid en waarborgen om vrijheidsbeperking te voorkomen. En zo ook extra leed en schade bij kinderen en ouders/verzorgers.

De Tweede Kamer heeft in 2022 een wetswijziging goedgekeurd over het verbeteren van de rechtspositie en rechtsbescherming van jongeren in de gesloten jeugdhulp. Het zogenaamde ‘besluit Jeugdwet’ biedt door de wijziging mogelijkheden om aanvullende regels op te stellen. Over deze aanvullende regels organiseerde het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een internetconsultatie.

De regels gaan over eisen aan veiligheid van jongeren in de gesloten jeugdhulp, over voorwaarden bij vrijheidsbeperkende maatregelen en een verbetering van het klachtrecht.
Wat betreft vrijheidsbeperkende maatregelen gaat het om onder meer over nadere regels voor cameratoezicht, vastpakken en vasthouden, betrekken van een gekwalificeerde gedragswetenschapper, het beperken van brief- en telefoonverkeer en het onderzoeken van lichaam en kleding.

De bedoeling is om de rechtspositie en rechtsbescherming van jeugdigen in gesloten inrichtingen te verbeteren en om vrijheidsbeperking van jeugdigen zoveel mogelijk te voorkomen.

Reactie: Méér rechtsbescherming en zorgvuldigheid is nodig

We vinden dan ook dat organisaties meer gestimuleerd of gedwongen zouden moeten worden om andere oplossingen te zoeken dan vrijheidsbeperkende maatregelen op te leggen. Die zouden alleen ingezet moeten worden als er geen andere oplossing mogelijk is. Uit veel onderzoeksrapporten en verhalen van kinderen die gesloten jeugdhulp meemaakten, blijkt inmiddels overtuigend dat vrijheidsbeperkende maatregelen niet bijdragen aan oplossingen voor de problemen van deze kinderen, maar juist extra schade toebrengen.

De mogelijke vrijheidsbeperkende maatregelen in dit concept-besluit tonen op welke ernstige manieren de vrijheid van een kind in de gesloten jeugdhulp beperkt kan worden door een besluit van de gesloten inrichting. Dit concept-besluit draagt niet bij aan het stimuleren of dwingen van gesloten inrichtingen naar het weloverwogen zoeken naar andere oplossingen. Het besluit regelt niet dat het kind weet waar hij aan toe is voor wat betreft de duur of de reden van de genomen maatregel. En het dwingt de instelling niet de duur van de maatregel zoveel mogelijk te beperken.

We vragen het ministerie om het concept-besluit aan te passen met meer rechtsbescherming, zorgvuldigheid en waarborgen voor het voorkomen van vrijheidsbeperking, om daarmee aanvullend leed en psychische schade bij het kind en ouders/verzorgers te voorkomen.

Meer info

Consultatieversie wijziging Besluit Jeugdwet

Toelichting Consultatieversie

Beleidsnota bij het conceptbesluit.